Bijdrage PvdA raadscommissie 06 jan.2015 Evalutie FUMO

Voorzitter, graag wilde ik de evaluatie die vanavond voorligt wat meer wereldkundig maken, door er een redelijk uitgebreide samenvatting van te geven. Deze evaluatie is namelijk voor elke betrokkene erg belangrijk. Wij denken echt dat hij bij kan dragen aan een betere beeldvorming over de FUMO.

Dit verhaal is in vier stukken opgedeeld. Het begint met een stukje geschiedenis, dan komen de problemen, de oplossingen en tot slot onze concluderende reactie. Ik geef dit even aan vanwege de lengte, zodat u zelf kunt kiezen wanneer u wat meer oplet, en wanneer misschien wat minder….

Geschiedenis. Na diverse rampen en bijna-rampen op milieugebied (vuurwerkramp, branden met gifwolken) heeft de landelijke overheid ons verplicht de vergunningverlening en handhaving op het gebied van Milieu bij een Regionale Uitvoeringsdienst onder te brengen. In Friesland is dat sinds 1 januari 2014 de FUMO. De FUMO is een gemeenschappelijke regeling waar ook gemeente Terschelling aan deelneemt.

Inmiddels kwam gemeente Terschelling voor de vergunningverlening en handhaving van de WABO (de omgevingsvergunning) ook klem te zitten, en wel op drie manieren.

1. Allereerst kon die taak door de kleine schaal van Terschelling niet zo efficiënt worden uitgevoerd, het kostte onze mensen ongeveer 150% van de tijd die er gemiddeld voor staat, hoe hard ze er ook aan trokken want daar lag het niet aan.
2. Ook werd het steeds lastiger voor versterking van het team, gekwalificeerde mensen te vinden, en moesten er dure inhuurkrachten worden ingeschakeld.
3. En ten derde stond de ambtelijke objectiviteit steeds sterker onder druk, omdat men aan de voorkant heel klantgericht meedacht met de vergunning aanvrager, terwijl de aanvraag die daaruit voortkwam door weer dezelfde ambtenaren getoetst moest worden. U kunt wel nagaan wat een vervelende situatie dat is, voor beide partijen.

Het college heeft daarom eerst eens duidelijk vastgelegd hoe men het wèl wilde hebben. De rode draad daarin was dat Algemeen belang boven individueel belang gaat. Deze gang van zaken is ook uitvoerig met de gemeenteraad besproken. Gespreksonderwerp daarbij was ook dat er een keuze was tussen de opties “zelf doen” en “uitbesteden”.

Toen bleek uit de landelijk verplichte zelfevaluatie ook nog eens dat de gemeente Terschelling onmogelijk kon voldoen aan de strenger wordende eisen voor de uitvoering van de vergunnings-, toezichts- en handhavingstaken, zoals de eis van functiescheiding.

En dus werd gekozen de taak in principe uit te besteden.

Er werd constructief overlegd met de FUMO, die ook dit pakket wel graag wilde aanbieden. Men sprak af dat FUMO naast de milieutaken vanaf 1/1/2014, vanaf 1/4/2014 ook de WABO taken zou gaan uitvoeren. De raad is hierover voortdurend keurig geinformeerd.

Tot zover de voorgeschiedenis, dan gaan we nu door naar de aanloopproblemen in 2014.

FUMO bleek onvoldoende menskracht en een te korte voorbereidingstijd te hebben gereserveerd om de zaken goed te regelen en hun diensten netjes te verlenen.

Dat was niet alleen te wijten aan een verkeerde inschatting, dat had nog twéé andere oorzaken.

Vanaf het eiland was de dossieroverdracht nl. niet volledig, mede door ziekte bij de specialist, zodat er gaten vielen in de kennisoverdracht. Ook was de ondermandatering niet goed geregeld.

Dat tezamen heeft erg veel extra werk opgeleverd.

Door de druk die ontstond was de dienstverlening op een slecht niveau. En de tijdsdruk zorgde voor vier vergunningen die van rechtswege moesten worden verleend, omdat FUMO te laat was met het behandelen van de aanvragen.

Tegelijkertijd werd door de nieuwe insteek (algemeen belang gaat boven eigenbelang) objectiever gekeken naar de vergunningsaanvragen, en dat was uiteraard ook wennen.

Er waren dus twee soorten problemen, het ene gaat om de objectievere insteek bij het uitvoeren van taken. Dat levert wat onvrede, maar dat is niet iets waar het college aan wil morrelen. De lijn is en blijft dat het algemeen belang voor het eigen belang gaat.

Het tweede probleem betreft de dienstverlening en uitvoering van de taken. Dáár moest in verbeterd worden en dat heeft tot vier verbeterpunten geleid. De oplossingen.

1. Inventariseer alle lopende vergunningaanvragen en los de problemen op. Dat punt is inmiddels al vergevorderd.
2. Organiseer de zaken beter. Ook dáár zijn grote stappen in gezet.
3. Leg alle afspraken vast. Dat is gebeurd, in een gezamenlijke actie van de gemeente en de Fumo. Alles ligt vast in een handboek, het Handboek Raakpunten.
4. Verbeter de ondersteuning van de processen, o.a. in ICT systemen. Hier wordt momenteel nog aan gewerkt.

De overige zaken in de evaluatie moeten de geïnteresseerden onder ons nog maar eens nalezen. Op zeer transparante wijze worden de voortgang van de werkvoorraad, het aantal klachten, en de financiën helder gemaakt.

Reactie. De Partij van de Arbeid heeft zorgvuldig kennis genomen van deze serieuze evaluatie. Wat ons betreft toont het college hierin lef door zich transparant en kwetsbaar op te stellen. Wij zijn het ook van harte eens met de lijn dat algemeen belang boven individueel belang gaat. Een objectieve beoordeling van een aanvraag is één van onze voornaamste speerpunten! Het gelijkheidsbeginsel staat hoog in ons vaandel, bij de aanvraag zelf, bij het toezicht en tijdens de handhaving. Gelijke monniken, gelijke kappen!

Waar de Partij van de Arbeid ook voor staat is glashelder beleid, zodat iedereen weet waar hij aan toe is. Dat betekent duidelijkheid in de regels, en voor iedere burger en ondernemer geldt precies hetzelfde. Overbodige regels kunnen we schrappen bij herziening van de bestemmingsplannen.

Er is ook een kritische noot te kraken, voorzitter: in de commissievergadering van september stelde ik de portefeuillehouder voor dat we in november samen zouden constateren dat de problemen met de FUMO achter de rug waren. Uiteindelijk heeft de portefeuillehouder toegezegd in oktober met een evaluatie en stappenplan te zullen komen. Het is nu januari, dus dit stuk is drie maanden te laat. Een verklaring daarover is hier wel op zijn plaats!

Maar, in afwachting van die opheldering, concludeert de PvdA dat de evaluatie deugt en dat het stappenplan al grotendeels doorlopen is. Met de nodige armslag constateren we weliswaar verbeteringen, maar we zijn er nog niet.

Er is nog het nodige werk in het stappenplan te doen, maar wat ons betreft is er méér. Er moet onzes inziens hard gewerkt worden aan een betere beeldvorming rond de FUMO.

Wij hebben daarover drie verzoeken, of beter: dringende aanbevelingen.

1. Zoek nog één x de publiciteit met dit goede, transparante verhaal. Dit zal het begrip voor de situatie verbeteren. Zet het prominent neer op de homepage van de gemeentelijke website.
2. Verhelder nog eens aan de Terschellingers wat er aan de insteek gewijzigd is. Communiceer dit in de krant, op de website, en/of geef een informatiesheet aan vergunningaanvragers.
3. EN maak duidelijk dat niet de FUMO, maar de gemeente degene is die de vergunningen verleent! De FUMO voert het werk voor ons uit, maar de gemeente blijft het aanspreekpunt als er zaken niet goed gaan. De FUMO werkt gewoon onder de vlag van de gemeente. Het kan bv. helpen dit in het briefhoofd van alle communicatie naar de burgers duidelijk te maken.

Tot zover voorzitter, dank u wel allemaal voor uw geduld.

Dan nog even het volgende, in reactie op de beweringen van de voorzitter van SOS.

U zegt, “de burger is niet geïnformeerd.” Er is twee maal vrij uitgebreid gecommuniceerd rond de overgang naar FUMO, in de Terschellinger. De gegeven informatie ging, zoals ik mij herinner, over wat er ging veranderen.

Over de kosten: tot op heden is de FUMO met zijn dienstverlening ruim onder het budget gebleven dat voor deze taken stond.